Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

Isparta’da 2025 Uluslararası Gül Festivali’nde Öykü Gürman sahne aldı

Isparta’da 2025 Uluslararası Gül Festivali’nde Öykü Gürman sahne aldı

YARIN SATIŞTA! BİM AKTÜEL 30 MAYIS 2025 KATALOĞU – İNDİRİMLİ ÜRÜNLER??|| Bim’de bu hafta cuma neler var? Bim 30 Mayıs 2025 kataloğu Elektrikli Bisiklet, Barbekü, Klima, Vantilatör getiriyor!

Haftanın son bim aktüel kataloğu bim aktüel 30 Mayıs 2025 kataloğu cuma günü raflarda ve bim online alışveriş adresinden satışa sunulacak. BİM aktüel katalog ürünleri ile yine farklı ürünler satışa sunulacak. Bim’de bu hafta indirimli ürünler market raflarına gelecek ürünler de belli oldu. Bim’in ürünleri her hafta olduğu gibi bim online alışveriş adresinden de temin edilebilecek. Bim 30 Mayıs 2025 kataloğu içerisinde ; TCL 12.000 BTU Klima 24.990 TL, Kumtel 1.390 TL, TCL 43′ Full HD Android Smart Led Tv 11.750 TL, OLA EB2 Elektrikli Bisiklet 14.950 TL, Araç İçi Düzenleyici – 249TL, Hasır Koltuk Minderi – 275 TL, Oto Güneşlik – 79 TL, Motor Yağı – Kir Temizleyici – 45 TL, Chef’s Karnıyarık Tenceresi 26 cm 429 TL, Berlin Düdüklü Tencere Seti 2’li 1.199 TL’ den satışta olacak. Peki, bim’de bu hafta cuma neler var? İşte, bim aktüel ürünler kataloğu 30 Mayıs 2025 fiyat listesi!

28 Mayıs Ekşi Sözlük çöktü mü, sorun mu var, neden açılmıyor?

Türkiye’nin en köklü ve popüler çevrimiçi platformlarından Ekşi Sözlük, 28 Mayıs 2025 tarihinde kullanıcıların erişim sorunlarıyla karşılaşması üzerine bir kez daha gündeme oturdu. Kullanıcılar, “Ekşi Sözlük çöktü mü?”, “Ekşi meden açılmıyor?” sorularıyla sosyal medyada ve arama motorlarında yanıt ararken, platformun geçmişte yaşadığı erişim engelleri ve teknik sorunlar yeniden tartışma konusu oldu. Peki, 28 Mayıs Ekşi Sözlük kapandı mı, çöktü mü, sorun mu var?

İlhan Şeşen’in yıllar önce verdiği röportaj gündem oldu: Hayalini açıklamış

İlhan Şeşen’in yıllar önce verdiği röportaj gündem oldu: Hayalini açıklamış

2025 İOKBS bursluluk sınav sonuçları açıklandı mı? Bursluluk sınav sonuçları nasıl sorgulanır? 2025 İOKBS ilk burs ödemesi ne zaman?

Bursluluk sınavı sonuçlarına dair heyecan sürerken, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından açıklanan 2025 sınav takvimi doğrultusunda sonuçların ilan edileceği tarih netleşti. Peki, 2025 İOKBS bursluluk sınav sonuçları açıklandı mı? Bursluluk sınav sonuçları nasıl sorgulanır? 2025 İOKBS ilk burs ödemesi ne zaman?

2025 İOKBS bursluluk sınav sonuçları açıklandı mı? Bursluluk sınav sonuçları nasıl sorgulanır?

İOKBS uygulaması Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 5, 6, 7, 8’inci sınıfla beraber hazırlık sınıfı, 9, 10 ve 11’inci sınıflara yapılıyor. Peki, Bursluluk sınav sonuçları açıklandı mı? Bursluluk sınav sonuçları nasıl sorgulanır?