Sırbistan’da uzun süredir devam eden ve birkaç gündür şiddet olaylarına dönüşen hükümet karşıtı protestolarda eylemciler, Pazartesi akşamı Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic‘in iktidardaki Sırp İlerleme Partisi’ne (SNS) ait bürolara saldırdı.
AFP haber ajansı adına görev yapan bir foto muhabirin aktardığına göre, SNS’nin ofislerine taş ve ses bombaları atan göstericiler, Sırp çevik kuvvet polisinin müdahalesiyle püskürtüldü.
Geçen yıl Kasım ayında başlayan ve büyük oranda barışçıl gerçekleşen hükümet karşıtı gösteriler, geçtiğimiz hafta itibarıyla giderek daha şiddet içerikli eylemlere dönüşmeye başladı. Birçok yerde hükümet ve yolsuzluk karşıtı protestocularla Vucic hükümetinin taraftarları arasında sokak çatışmaları da yaşandı.
Başkent Belgrad’ın yanı sıra Novi Sad ve Valyeva gibi kentlerde yapılan eylemlerde onlarca kişi gözaltına alınırken çok sayıda kişi de yaralandı. Nispeten sakin geçen Pazar gününün ardından Pazartesi günü yeniden binlerce kişi sokaklara çıkarak iktidardan duyduğu memnuniyetsizliği ifade etti.
Sırbistan’da yaklaşık bir yıldır devam eden protestoların ana sebebi ülkede var olan yolsuzluklar. 1 Kasım 2024’te, Novi Sad kentinin garında, yapımı henüz dört ay önce tamamlanmış olan çatının çökmesi sonucu 16 kişi hayatını kaybetmişti.
Sırbistan’da birçok kentte yapılan gösterilere müdahale eden güvenlik güçleri arasında
Sırp Jandarması da bulunuyor
Yaşanan bu olayın ardından protestolar ilk etapta çatının neden çöktüğünün ortaya çıkarılması için yapılmış ancak daha sonra gösteriler, özellikle üniversite öğrencilerinin katılımıyla hükümete ve ülkede yaygın olan yolsuzluğa karşı eylemlere dönüşmüştü.
Bu bağlamda bugüne dek yapılan en kapsamlı gösteri, yaklaşık 300 bin kişinin katılımı ile geçen Mart ayında başkent Belgrad’da gerçekleşmiş ve söz konusu eylemde protestocular “Yolsuzluk öldürür” sloganını atmıştı. Son günlerde yapılan eylemlerde ise, hükümet karşıtı göstericilere, yüzü maskeli, iktidar yanlısı gruplar tarafından saldırılıyor.
Barışçıl çözümden giderek uzaklaşılıyor
Protesto gösterilerinin giderek şiddetlenmesi üzerine Cumhurbaşkanı Vucic, Pazar günü yaptığı açıklama ile bundan böyle eylemcilere karşı çok daha sert bir tavır sergileneceğini dile getirmişti. Gözlemciler, Vucic’in bu söyleminin çok tehlikeli olduğunu ifade ederek Avrupa Birliği’ne çağrıda bulunuyor.
Merkezi Belgrad’ta bulunan, Avrupa yanlısı Çağdaş Politika Merkezi isimli düşünce kuruluşunun program direktörü Nikola Burazer, “Sırp hükümetinin otoriter bir rejim olduğunun Avrupa Birliği (AB) tarafından anlaşılmasının zamanı geldi” diyerek AB’ye üye adayı olan ülkede, reformlardan, demokratikleşmeden ve hukukun üstünlüğünün geçerli kılınmasından çoktan vazgeçildiğini dile getirdi. Burazer’e göre Vucic hükümeti bunların yerine, yapılan gösterilere karşı takındığı tavır ile “Gerçek otoriter yüzünü” göstermiş oldu.
